2024ko AHOZKOTASUNAREN NAZIOARTEKO EGUNAREN MEZUA

 

 

Dagoeneko asteak pasa dira Martxoak 20tik, baina ezi ahaztu nabil Juan Kruz Igerabidek idatzitako hitzak. Erabil dezagun memoriaren biltegia.

Gora Ahozkotasuna!

 

2024ko AHOZKOTASUNAREN NAZIOARTEKO EGUNAREN MEZUA

“Tradiziotik”

Ahozko tradizioko ipuin sinbolikoenetako bat kontatu nahi dizuet:
“Garai batean animalia guztiek zekiten mintzatzen, bai halaber
landareek; landareek oro, goroldioak izan ezik.
Arrazoiak edo Logosak ez zuen hasieran hitz egiten; Mitoa soilik
zen mintzo. Bide batez esanda, Ulisesen istorioak iragartzen du
jada Logosa Mitoari gailenduko zaiola; ez da kasualitatez Atenea
Ulisesen babesle, Zeusen burutik jaiotako jainkosa, gogoetaren

eredu; ez dira kasualitatez Ulisesen ezaugarri nagusiak buru-
azkarra eta hizketan trebea izatea; horien bidez menderatuko du

Ajax Telamonio (Mitoaren balio heroikoaren eredua) eta Akilesen
armak eskuratuko ditu. Homerorengan bertan dago, beraz, gero
Sokratesek loratuko duen ernamuina.
Goroldioa triste eta burumakur zegoen, konturatzen baitzen bera
bakarrik zela mintzatzen ez zekiena. Landare ahizpak errukitu
zitzaizkion, bada, eta hizketan erakusten saiatu ziren. Egin zuten
txistu, egin zuten kantu, egin zuten dantza bere ahizparentzat,
egunetan, asteetan, hilabeteetan, urteetan, mendeetan...
Ez zuten, haatik, hari hizketan erakusterik lortu. Orduan,
animaliak joan ziren landareei laguntzera. Egin zuten txistu, egin
zuten kantu, egin zuten dantza bere ahizparentzat, egunetan,
asteetan, hilabeteetan, urteetan, mendeetan...
Haien ahalegina ere alferrikakoa izan zen.

Hainbeste nekatu ziren lan hartan, ezen landareak aurrena eta
animaliak gero hizkuntza galtzen hasi ziren. Aurrena, elkarri
ulertzeko zailtasunak izan zituzten. Gero, ez zuten tutik ere
ulertzen. Eta, hala, hitz egiteari utzi zioten; zertarako hitz egin, ez
baitzioten elkarri ezer esan ahal?
Landareek erabat galdu zuten mintzoa. Animaliek, aspaldiko
altxorraren oroigarri, silaba bat gorde zuten espezie bakoitzeko;
horrela, gaur egun oraindik ere batzuek mu esaten dute, beste
batzuek be, beste batzuek miau.
Alabaina, hasieran goroldioa salbuespen izan zen bezala,
geroan animalia bat izan zen salbuespen, ezen silaba guztiak
bildu eta hizkuntzaren jabe egin zen; bi hankako animalia bat zen,
itxura guztien arabera. Ulises-Prometeo bat.
Haizeak landareak gogor astintzen dituenean, badirudi landare
haiek antzinako hizkuntza oroitzeko ahalegina egiten ari direla, eta
txistu egiten dute era askotan, silaba bat atera nahian ari balira
bezala. Goroldioak ez du egiten hori; goroldioak isilik dirau, harrien
gainean uzkurturik, triste eta erdi lizundurik”.
Ipuin honek mitoaren lurraldera garamatza; poesiaren,
sinboloaren eta analogiaren lurraldera; panteismo animistaren
lurraldera, non dena baita mintzo musikaren bidez, non dena baita
mintzo koloreen eta irudien bidez.
Ametsen lurraldean gaude, denbora biribilaren lurraldean.
Tradizioaren iturriak gizakiaren imajinarioan daude, non mintzo
baita natura guztia; imajinario horrek jasotzen du mendez mende
denboraren errotan dabilen jakituria.

Tradizioak badu biltegi bat; biltegirik gabeko tradizio bat,
memoriarik gabekoa, aingurarik gabekoa, berehala eramaten du
globalizazioaren haize-zirimolaren alderik baldar eta gaiztoenak.
Haatik, gauza bera gertatzen zaio biltegi ederreko ateak ondo
itxirik dauzkan tradizioari; inork ez dezala kutsatu; liburutegi
ederrak ditu, baina irakurlerik ez. Errota geldirik. Dena goroldio.
Biltegia eta erabilera. Bestela, jai dugu. Sehaskako haurra da
tradizioa, ondo zaindua, ondo elikatua, kanta epeletan bildua eta
kulunkatua, oba, oba, loa, loa, txuntxurrun berde, ttunkurrunku
ttunkurrun kuttuna; oinez ikasi eta munduan zehar dantzatuko den
haurra, ttikirriki, ttikirriki, ttikirriki ttona.

Juan Kruz Igerabide Sarasola
(Ahozkotasunaren Nazioarteko Eguna, 2024-03-20)

ESKERRIK ASKO 2023, ONGI ETORRI 2024

 Joan zaigu 2023. urtea. Oso eskertuta nago ipuin eta antzerkiz beteta egon delako.

Eskerrik asko  ipuinak adin guztietarako programatzen dituzuen guztioi. Hain dira beharrezkoak historioak: denontzat.

Mundu azkar honetan, erritmoa gelditzea, entzutea, begiradak partekatzea, emozioak partekatzea, isiluneak entzutea...hain da premiazkoa. Eta hori guztia da istorioen inguruan elkartzea. Suaren inguruan gure arbasoek egiten zuten bezala, tribua izan; gure irudimenarekin bidai bat elkarrekin eta babesean egin.

Hau da hurrengo urteari eskatzen diodana:  lasai egoteko tarteak hartzea, elkar entzuteko, elkar sentitzeko, isilik egoteko, arnasteko.

Mila esker gure lanbide hau erreza eta atsegina egiten duzuen guztioi eta baita ere, entzutera etorri zaretenoi. Zuek barik, ezingo genuke kontatu.

Aurtengo kontaketa batzuen argazkiak partekatzen ditut.

Ondo bizi!

AHOZ-AHO 2023

AHOZ-AHO jaialdiaren baitan, atzo arratsaldean Belauntzan egon ginen Igor sala musikaria eta biok, "KONTU ETA KANTU" saioa eskeintzen.

Herri eta auzo txikiak maite ditugu. Oso gustora egon ginen ipuin artean eta kantuak kantatzen. 

Eskerrik asko Ahoz-Aho jaialdiari, arduradunei eta gerturatu zineten guztiei!

 

 

 

AHOZ-AHO 2023. NAZIOARTEKO KONTALARITZA JAIALDIA HEMEN DA

 

Martxan da jada AHOZ-AHO 2023, aurtengo ahozkotasunaren nazioarteko jaialdia.

Haurrentzako ahozkotasun tailerrarekin eman diogu hasiera. 

Haurrak, jaialdiaren parte izango dira; 

Bidania-Goiatz eta Abaltzizketako eskolako lehen hezkuntzako haurrak, ipuin bat kontatua izateko behar dituzten erramintak jasotzen ari dira. Ipuina prestatu eta jaialdi batean, publikoaren aurrean kontatuko dute, oholtza kontalari batekin partekatuaz.

Aurten niri egokitu zait haurren bidelagun izatea eta asko ari naiz disfrutatzen.

A zer nolako sormena duten!

Laster berri gehiago.

Gora kontalaritza!

 Egitarau osoa hemen:

http://intujaiteatro.blogspot.com/2023/01/ahoz-aho-2023-egitarauaprograma.html

TOLOSALDEKO ATARIAN ELKARRIZKETA/ "EMEEN KEMEN"

Maider Alcelay Romerok (Arrasate, 1975) 'Emeen kemen' helduentzako ikuskizuna eskainiko du ostiralean Zizurkilgo Atxulondo kultur etxean 19:00etatik aurrera. Igor Sala musikaria izango du alboan.

Noiz eta nola sortu zenuen ‘Emeen kemen’ emanaldia?

Duela lau bat urte izendatu nuen emanaldia modu horretara. Sortzen joan den ikuskizun bat izan da. Lau kontakizunek osatzen dute eta nigana istorio horiek modu ezberdinetara iritsi dira, zerbait mugitu dute nire barruan, eta beraz, jendaurrera eraman nahi izan ditut. Batzuk irakurri ditut, beste batzuk bilatu, aurkitu ere egin naute, kontatu egin izan dizkidate, irudikatu ditut... Iturri ezberdinetatik jasotakoak dira: literaturatik bildu dut bateren bat, beste bat Molly Malone dublindarrari eskainitako kantuan dago oinarrituta, eta badaude, baita ere, amamak niri kontatutako ipuinetan inspiratutakoak.

Zerk lotzen ditu lau kontakizun horiek?

Gerora konturatu nintzen, lau istorio horiek komunean zutena emeen kemena zela. Emanaldiarentzat izena pentsatzerakoan jabetu nintzen horretaz. Kontakizunetako protagonista guztiak emakumeak dira. Emakumeek bizitzeko, sentitzeko eta aurrera egiteko duten nahia da ardatz kontakizun guztietan. Pentsatzen dut norberak bizi esperientziak berriro bizitzeko eta osatzeko balio dutela istorio hauek. Berriz bidaiatzeko aukera ematen dute, eguneroko bizimodu honetatik ateratzeko.

Igor Sala musikariak lagunduta eskaintzen duzu saioa. Zerk ematen dio musikak emanaldiari?

Aurretik ere aritu izan naiz berekin. Elkarrekin haurrentzako saioak ere egin izan ditugu. Emanaldia girotzen du Igorrek bere musikarekin eta oso modu ederrean egiten du gainera. Saio intimo eta goxoa sortzen dugula uste dut.

Umeentzako aritu izan zara ipuin kontalari gisa. Zertan da ezberdina helduentzat aritzea?

Uste dut erregistroa aldatzen dela. Istorioak nondik kontatzen dituzun. Hor dago aldaketa. Badaude kontakizunak publiko guztiarentzat direnak. Helduentzako dela pentsatu eta umeei kontatzerakoan haiek ere, bere modura, ulertu beharrekoa ulertzen dutela konturatzen zara. Kasu honetan, gazte eta helduentzat mugatu dut Emeen kemena, beste lizentzia batzuk hartzeko aukera ematen didalako.

Oso publiko diferenteak dira helduena eta haurrena?

Haurrek pentsatzen duten hori esaten dute. Ez zara libratzen. Helduak gehiago lotsatzen gara momentuan berean pentsatzen duguna esateko. Esango nuke helduak, oro har, hotzagoak garela eta sentimenduak adieraztea gehiago kostatzen zaigula. Denbora behar dugu. Feed-back hori umeekin segituan sortzen da eta badakizu zer ari den gertatzen, aspertzen ari ote diren edo ikaragarri ondo pasatzen. Helduekin ez dago hain argi.

Emakumeen indarra ardatz izan arren, publiko orokorrarentzat prestatu duzu?

Bai. Orain arte, gainera, denetarik gerturatu izan da saioa ikustera, emakumeak bezala baita gizonezkoak ere. Ez dut mugatu nahi. Istorioak unibertsalak dira. Asko dugu ikasteko emakumeok gizonengandik eta baita gizonek emakumeongandik ere.

Berrobin izan zinen abenduan eta ostiralean Zizurkilen izango zara. Zer moduzko harrera egin dizute orain arte?

Oso ona. Uste dut gustura egon izan dela publikoa. Arrasate, Barrundia eta Berrobin izan naiz. Une batean gure egunerokotasunetik ateratzeko aukera ematen du emanaldi honek eta aldi berean ere gogoeta egiteko. Musikak ere asko laguntzen du horretan.

Zer suposatu du zuretzat ‘Heldu da kontua’ sorkuntza bekarekin saritua izateak?

Oso pozik jaso nuen beka. Niretzat aukera ederra da jendeak saioa ezagutzeko eta egiten dudan lana ikustarazteko. Bagabiltza kontalariak euskaraz helduentzako saioak prestatzen eta garrantzitsua iruditzen zait hori agerian geratzea. Haurrentzako zirkuitu handi xamarra dago, herriz herriko liburutegietan programatzen dira saioak. Helduentzat ez dago hainbeste eta bekaren helburuetako bat zirkuitu horri martxa ematea da, modu batera sustatzea. Nire lana aukeratu izana niretzat ohorea da. Lana suposatzen du, egia da, baina hori da, hain justu, nahi duguna helduentzako ipuin kontalariok: lan gehiago. 

"EMEEN KEMEN"

Hasi da "EMEEN KEMEN" helduentzako ipuin saioa bere bidea egiten.

"Heldu da kontua!" egitasmoari esker,  Arrasaten eta Ozaetan egon gara berarekin ipuinak eta kantuak partekatzen.

Pozez zoratzen nago izandako harreragaitik eta jarraitzeko gogo haundiz.

Gora ipuinak! pertsonak elkartzeko duten ahalmenagaitik, goxotasunagaitik, gogortasunagaitik, poesiagaitik.....bidaiengaitik.

Eskerrik asko berriz ere, helduentzako euskarazko ipuin saioak programatzeagaitik.

Helduek ere behar ditugu ipuinak.

 

  ARRASATEKO BIBLIOTEKA

 

    OZAETAKO EKONOMATOA

 

 

 

HELDUENTZAKO KONTAKIZUNAK